Bảo mật khi dùng wifi công cộng là một vấn đề quan trọng mà chúng ta cần phải quan tâm trong thời đại công nghệ số hiện nay. Với sự phát triển nhanh chóng của Internet, việc truy cập WiFi công cộng trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Từ quán cà phê, sân bay, khách sạn cho đến trung tâm thương mại, tất cả đều cung cấp dịch vụ WiFi miễn phí cho khách hàng. Mặc dù điều này mang lại sự tiện lợi cho người dùng, nhưng đồng thời cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ rình rập mà bạn không thể lơ là.
1. Nguy cơ bảo mật khi dùng WiFi công cộng
Khi bạn kết nối với WiFi công cộng, bạn cũng đang mở ra cơ hội cho những kẻ xấu lợi dụng điều này để tấn công và đánh cắp thông tin cá nhân của bạn. Có một số nguy cơ chính cần phải chú ý khi sử dụng WiFi công cộng.
1.1 Tấn công Man-in-the-Middle
Tấn công Man-in-the-Middle (MitM) là một trong những hình thức tấn công phổ biến nhất mà hacker sử dụng để chặn dữ liệu giữa người dùng và mạng. Trong tình huống này, hacker cố gắng làm cho người dùng nghĩ rằng họ đang kết nối với một mạng WiFi an toàn, trong khi thực tế, họ đang kết nối với một mạng không an toàn.
Khi người dùng gửi thông tin như mật khẩu hoặc thông tin tài khoản, hacker sẽ chặn và ghi lại dữ liệu đó. Điều này dẫn đến việc dữ liệu nhạy cảm của người dùng bị lộ ra ngoài mà họ không hay biết. Để bảo vệ mình khỏi tấn công này, việc sử dụng mã hóa dữ liệu là rất cần thiết.
1.2 Fake WiFi / Evil Twin
Một hình thức tấn công khác là Fake WiFi hay còn gọi là Evil Twin. Kẻ tấn công tạo ra một mạng WiFi giả có tên giống hệt hoặc gần giống với mạng WiFi thật. Khi người dùng kết nối vào mạng này, hacker có thể dễ dàng theo dõi và truy cập thông tin cá nhân của họ.
Ví dụ, nếu bạn đang ở một sân bay và chọn kết nối với một mạng WiFi với tên rất tương đồng như “Airport_Free_WiFi” thay vì “Airport_Free”, rất có thể đây là một mạng do kẻ xấu tạo ra. Để tránh rơi vào bẫy này, người dùng nên kiểm tra thông tin về mạng WiFi mà họ định kết nối.
1.3 Nghe lén dữ liệu
Nghe lén dữ liệu là một hình thức tấn công mà hacker có thể sử dụng để theo dõi và ghi lại thông tin người dùng, chẳng hạn như mật khẩu, thông tin ngân hàng cũng như số thẻ tín dụng. Họ có thể cài đặt các chương trình theo dõi đặc biệt để ghi âm cuộc trò chuyện hoặc theo dõi các hoạt động trên mạng mà người dùng tham gia.
Để bảo vệ bản thân, việc sử dụng các công cụ bảo mật như mã hóa SSL/TLS cho các kết nối quan trọng là cần thiết. Hầu hết các website uy tín ngày nay đều sử dụng HTTPS để bảo vệ thông tin của người dùng.
1.4 Phần mềm độc hại
Khi kết nối vào WiFi công cộng, thiết bị của bạn có nguy cơ cao bị tấn công bởi phần mềm độc hại. Các kẻ tấn công có thể đặt phần mềm độc hại trên mạng mà bạn đang sử dụng và tự động tải về thiết bị của bạn mà bạn không hề hay biết.
Hãy cẩn trọng khi mở các tệp tin lạ hoặc nhấp vào các liên kết không rõ nguồn gốc. Luôn đảm bảo rằng thiết bị của bạn có phần mềm diệt virus và có chương trình kiểm tra bảo mật thường xuyên.
2. 7 cách bảo vệ thông tin khi dùng WiFi công cộng
Để bảo vệ thông tin, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau đây khi sử dụng WiFi công cộng.
2.1 Sử dụng VPN để mã hóa dữ liệu
Một trong những cách hiệu quả nhất để bảo vệ thông tin cá nhân trên WiFi công cộng chính là sử dụng VPN (Mạng Riêng Ảo). VPN tạo ra một kết nối an toàn và mã hóa dữ liệu giữa thiết bị của bạn và máy chủ của VPN. Điều này giúp bảo vệ thông tin của bạn khỏi những kẻ tấn công muốn đánh cắp dữ liệu.
Ví dụ, nếu bạn đang sử dụng một mạng WiFi không an toàn, tất cả thông tin bạn truyền đi và nhận được sẽ được mã hóa, khiến hacker không thể đọc được bất kỳ dữ liệu nào. Không chỉ vậy, VPN cũng giúp bạn duyệt web ẩn danh hơn, làm giảm khả năng bị theo dõi.
2.2 Tắt chia sẻ file AirDrop khi không cần
Khi kết nối với WiFi công cộng, hãy chắc chắn rằng chức năng chia sẻ file và AirDrop trên thiết bị của bạn đã được tắt. Những tính năng này có thể cho phép hacker truy cập vào thiết bị của bạn và đánh cắp thông tin cá nhân.
Hãy kiểm tra cài đặt chia sẻ trên thiết bị của bạn và chỉ bật khi thực sự cần thiết. Việc giữ cho các chức năng này ở chế độ tắt không chỉ bảo vệ bạn khỏi những mối nguy hiểm hiện tại mà còn giúp bạn tránh được việc chia sẻ thông tin không cần thiết.
2.3 Bật tường lửa (Firewall) và phần mềm diệt virus
Một tường lửa mạnh mẽ và phần mềm diệt virus là rất cần thiết để bảo vệ thiết bị của bạn khỏi những mối đe dọa trên WiFi công cộng. Tường lửa giúp kiểm soát lưu lượng truy cập đến và đi từ thiết bị của bạn, ngăn chặn các truy cập trái phép.
Hãy đảm bảo rằng bạn đã cài đặt và cập nhật thường xuyên phần mềm diệt virus. Các chương trình này sẽ giúp bạn phát hiện sớm những phần mềm độc hại và ngăn chặn chúng trước khi chúng có cơ hội xâm hại vào thiết bị của bạn.
2.4 Chỉ truy cập website HTTPS (ổ khóa bảo mật)
Khi truy cập internet bằng WiFi công cộng, hãy chắc chắn rằng bạn chỉ truy cập vào các trang web sử dụng kết nối HTTPS. Biểu tượng ổ khóa trên thanh địa chỉ của trình duyệt cho biết rằng kết nối giữa bạn và máy chủ là an toàn.
Truy cập các trang web không có mã hóa có thể dễ dàng khiến thông tin cá nhân của bạn bị đánh cắp. Ngay cả khi bạn không nhập thông tin cá nhân, các trang web không bảo mật có thể vẫn thu thập thông tin bạn đang duyệt mà không có sự đồng ý của bạn.
2.5 Tắt WiFi Bluetooth khi không sử dụng
Khi bạn không cần kết nối internet, hãy tắt WiFi và Bluetooth trên thiết bị của bạn. Điều này không chỉ tiết kiệm pin mà còn giảm cơ hội để hacker tiếp cận vào thiết bị của bạn.
Bằng cách giữ các tính năng này ở chế độ tắt khi không sử dụng, bạn sẽ giúp bảo vệ thông tin cá nhân của mình khỏi những mối đe dọa chưa thể thấy ngay lập tức.
2.6 Không đăng nhập tài khoản quan trọng (ngân hàng, email chính)
Trên WiFi công cộng, hãy hạn chế việc đăng nhập vào tài khoản quan trọng như ngân hàng hoặc email chính. Nếu bắt buộc phải truy cập, hãy đảm bảo rằng bạn đang sử dụng VPN và kết nối với trang web HTTPS.
Các tài khoản này chứa nhiều thông tin nhạy cảm mà nếu bị lộ ra ngoài có thể gây ra những thiệt hại nghiêm trọng. Hãy luôn đo lường rủi ro trước khi quyết định truy cập vào các tài khoản này.
2.7 Quên mạng sau khi sử dụng để tránh kết nối tự động sau này
Khi bạn đã kết thúc sử dụng WiFi công cộng, hãy quên mạng đó trong cài đặt của thiết bị. Việc này sẽ ngăn thiết bị tự động kết nối vào mạng đó trong tương lai mà không có sự đồng ý của bạn.
Bằng cách này, bạn có thể quản lý kỹ hơn những mạng mà thiết bị của bạn tiếp cận, tạo ra thêm một lớp bảo mật cho thông tin cá nhân của bạn.
3. Mẹo nâng cao bảo mật trên điện thoại laptop
Ngoài các biện pháp cơ bản, bạn cũng có thể sử dụng những mẹo sau để nâng cao bảo mật khi sử dụng WiFi công cộng trên điện thoại và laptop.
3.1 Trên điện thoại: Bật chế độ VPN Auto Connect, tắt Auto Join WiFi
Nếu bạn thường xuyên sử dụng WiFi công cộng, hãy cài đặt chế độ kết nối VPN tự động khi bạn bật WiFi. Điều này đảm bảo rằng mỗi khi bạn kết nối với mạng WiFi, dữ liệu của bạn luôn được mã hóa từ xa.
Cùng với đó, hãy tắt tính năng tự động kết nối vào các mạng WiFi. Điều này giúp bạn tránh việc vô tình kết nối vào các mạng không an toàn mà có thể gây nguy hại cho thiết bị và thông tin cá nhân của bạn.
3.2 Trên laptop: Dùng trình duyệt bảo mật như Brave, cài HTTPS Everywhere
Laptop là thiết bị phổ biến để làm việc khi sử dụng WiFi công cộng, vì vậy hãy chọn trình duyệt uy tín và bảo mật trong quá trình duyệt web. Trình duyệt Brave không chỉ đảm bảo bảo mật thông tin người dùng mà còn có tính năng chặn quảng cáo mạnh mẽ.
Ngoài ra, cài đặt tiện ích mở rộng HTTPS Everywhere trong trình duyệt của bạn để đảm bảo bạn luôn kết nối đến các phiên bản HTTPS an toàn của các trang web.
Video
Kết luận
WiFi công cộng mang lại nhiều tiện lợi cho người sử dụng nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro lớn. Từ tấn công Man-in-the-Middle, mạng giả (Evil Twin) đến các nguy cơ bị nghe lén dữ liệu, người dùng cần phải cẩn trọng hơn khi vệ sinh thông tin cá nhân. Để đảm bảo bảo mật khi dùng wifi công cộng, bạn cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa như sử dụng VPN, tắt chia sẻ file, không đăng nhập tài khoản quan trọng và quên mạng sau khi sử dụng. Bằng cách duy trì thói quen bảo mật này, bạn có thể tận hưởng trải nghiệm sử dụng WiFi công cộng một cách an toàn và tự tin hơn.